E-NABIZ'IN GENEL TANIMI
Sağlık Bakanlığı tarafından hizmete alınan, Türkiye’de sağlık hizmeti veren
tüm kurumlarda yapılan işlemleri ortak bir veritabanı altında toplayan ve
verilerin ilgili kurumlarla
paylaşılmasını sağlayan sistemdir.
Sağlık hizmeti veren kurumlar, belirlenen standartlar çerçevesinde ilgili metodları kullanarak xml yapıda veri seti (paket) oluşturarak e-Nabız’a göndermektedir.
e-Nabız kapsamında 6 farklı kategoride 118 adet aktif veri paketi bulunmaktadır. Aktif paket sayısı değişiklik göstermektedir.
Temel Paketler (Hasta bazlı
bilgileri göndermek için tasarlanan Hasta Kayıt, Hizmet Kayıt, Muayene Bilgisi
Kayıt, Lab Sonuç Kayıt, Çıkış Kayıt ve Fatura Bilgisi Kayıt...)
İkincil Paketler (Performansa
tabi paketler ve hastanelerin düzenli aralıklarla
gönderdikleri paketlerden oluşmaktadır.)
e-Nabız’da
yapılan İşlem Paketleri (Veri Silme
Paketleri)
Sorgulama
Paketleri Veri sorgulaması yapılan
paketlerdir.
e-Nabız’a
kaydedilen paketler e-Nabız’a kaydı yapılan ancak ilgili kurumların takip
ettiği paketlerdir.
e-Nabız’a kaydedilmeyen paketler e-Nabız’a gönderilen ancak kaydı yapılmayan ilgili kurumların takip ettiği paketlerdir.
Önemli Not: E-Nabız' a gönderilen paketler için https://sys.sagliknet.saglik.gov.tr/SYS/SYSWS.svc adresi kullanılabilir.
ENTEGRASYON
Genel Entegrasyon Süreci
Tüm sağlık bilişim yazılımları Bakanlık tarafından kayıt altına alınmakta olup, Kayıt Tescil Sistemine (KTS) kayıt olan sağlık bilişimi yazılımları veri gönderebilmektedir. Kayıt olmak için izlenmesi gereken yol haritası aşağıda linkte belirtilmiştir.
Entegrasyon Adımları
• Veri gönderilmesi istenen sağlık kuruluşu ile yazılım firmasının İl Sağlık Müdürlüğü tarafından eşleştirilmesi gerekmektedir. (AİLE HEKIMI / KURUM - UYGULAMA EŞLEŞTIRME)
• Paket bilgileri ve xml yapısına göre geliştirme yapılarak, gönderimi yapılır.
• Sağlık verisi göndermek istenen kurumun ÇKYS (Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi) kodunun bulunması gerekmektedir.
Kurum ve Kuruluşlardan Veri Toplanması
• Sağlık kurum ve kuruluşları veri göndermek için e-Nabız kullanıcı kodu ve şifre bilgilerini kullanacaktır.
• e-Nabız’a gönderilecek paketlerin uyması gereken bazı teknik ve iş kuralları bulunmaktadır. Sistem gelen paketlerin bu kurallara uygunluğunu kontrol etmektedir. Ancak entegrasyonu kolaylaştırmak için firmaların kendi yazılımlarına bu kuralları kontrol eden mekanizmazları koyması gerekmektedir. Örneğin; ‘Erkek hasta için Gebelik Bildirimi gönderilemez!’ kuralının firma sistemlerinde de olması beklenmektedir.
Kurum ve kuruluşlara Veri Sunulması
• Sağlık kurum ve kuruluşları veri sunulması (e-Nabız Servislerini kullanabilmesi) için e-Nabız kullanıcı kodu ve şifre bilgilerinin ilgili servisler için yetkilendirme yapılması gerekmektedir.
• e-Nabız’a veri gönderecek firmaların SKRS entegrasyonunu sağlayarak uygun veri göndermesi önem taşımaktadır. SKRS Servisler, SKRS sistem kodlarının saha ile paylaşılmasına yönelik entegrasyon detaylarına aşağıdaki linkten ulaşılabilir. https://skrs.saglik.gov.tr
SİSTEMLER
Temel Sistemler
SKRS (Sağlık Kodlama Referans Sunucusu)
SKRS sağlık sisteminin izlenebilir, ölçülebilir ve daha kolay bir yapıya kavuşturulması için ihtiyaç duyulan, kodlama ve sınıflama sistemlerini bir araya getirir. Ulusal sağlık bilgi sisteminde bulunan kodlama ve sınıflandırma standartlarının yer aldığı bir referans sunucusudur.
Sağlık Bilgi Yönetim Sistemleri'nde kullanılan kodlama ve sınıflandırma standartlarının yer aldığı bir referans sunucusu olup sağlık alanında kullanılan verileri kodlanabilir bir yapıda kullanıcıya sunmakta ve veri iletiminde ortak bir dil kullanılmasını sağlamaktadır. Örneğin; Rapor Türü veri elemanı için SKRS Sistem Kodu, 5e826ca7-ff8e-492a-820b-1dd76230b2e3 olarak tanımlanmıştır. Bu SKRS Sistem Kodu kullanarak SKRS web servislerinden, Rapor Türüne ait veri kapsam alanı değerleri alınabilmektedir.
KDS (Karar Destek Sistemi)
Karar Destek Sistemi uygulamasında Oracle veri ambarı kullanılmaktadır. Veri Ambarında OLTP sisteminden gelen veriler tutulmakta ve burada tasarlanacak rapora göre veriler analiz edilerek kullanıcılara sunulmaktadır. Sahadan toplanan veriler Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü’nde tanımlanan Standart Veriler ve bu verilerin birlikte yer aldığı Veri Setlerinden oluşan paketlere göre “Merkez Veritabanına” buradan da “KDS Veri Ambarına” periyodik olarak taşınmaktadır.
SİNA (Sağlıkta İstatistik ve Nedensel Analizler)
SİNA (Sağlıkta İstatistik ve Nedensel Analizler), tamamen yerli olarak geliştirilmiş bir iş zekası platformudur. Sütun, çizgi, alan, kutupsal (radar), saçılım, tarla, pasta gibi çeşitli grafiklerin yanı sıra SVG ve CBS haritalar, pivot tablolar ve göstergeler oluşturmasına olanak vermektedir.
Hem farklı veritabanı kaynaklarına (Impala, MS-SQL, PostgreSQL, MySQL, Oracle, Vertica) bağlantıya hem de bu farklı kaynaklarından yapılan göstergelerin bir tek ekranda birleştirilerek gösterilmesine imkan sunar..
Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS)
Sağlık Bakanlığı’nın, bakanlığın tüm personelinin, kurum ve bina bilgileri, malzeme bilgisi ve özel sağlık kuruluşlarının izlendiği sistemdir. Personel hareketlerinin takip edildiği İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (İKYS), Sağlık Bakanlığı bünyesindeki tüm malzeme depolarındaki taşınırların aktif olarak takip edildiği Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi (MKYS), taşınmaz takibinin yapıldığı Yatırım Takip Sistemi (YTS), Türkiye de faaliyet gösteren tüm özel sağlık kuruluşlarına ait tüm işlem adımlarının takip edildiği Özel Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS) ve ülke genelinde sağlık istatistikleri toplamak için kullanılan Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM) gibi alt modüllere sahiptir.
e-Nabız Portalı
e-Nabız kişisel sağlık bilgilerinin yönetebileceği, Türkiye'nin güvenilir ve en kapsamlı sağlık bilişim alt yapısıdır.
Sağlık kuruluşlarından toplanan sağlık verilerine vatandaşların ve sağlık profesyonellerinin internet ve mobil cihazlar üzerinden erişebilmesini sağlar.
Muayene, tetkik ve tedavilerinin nerede yapıldığına bakılmaksızın, tüm sağlık bilgileri yönetilebilir.
Tıbbi özgeçmişe kolayca ulaşılmasını sağlar.
Süresi ve sınırı belirlenmiş yetki çerçevesinde sağlık kayıtlarının hekimlerce değerlendirilebilmesi sağlar.
Teşhis ve tedavi sürecinin kalitesini ve hızını artırarak, hekim ve hasta arasında güçlü bir iletişim ağının kurulmasını sağlar.
e-Nabız Portali kullanıcı ve bileşenlerinin birbirileriyle ilişkilerini sağlayan işlevsel fonksiyonlar ve veri akışları iletişim modeli diyagramında gösterilmiştir:
KPS (Kimlik Paylaşım Sistemi)
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tutulan kişiye ait nüfus ve yerleşim yeri bilgilerine (merkezi veri tabanında tutulan verilere) kamu kurumları ve diğer tüzel kişilerin güncel ve güvenli bir şekilde, 7 gün 24 saat esasıyla online erişmesine imkan sağlayan bir sistemdir.
MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi)
Kamu hastanelerinde ve bağlı sağlık kurumlarında dağınık halde uygulanan randevu sistemlerini merkezileştirmiştir. Aynı zamanda kamu hastanelerinin randevu sistemlerini bir merkezden yöneten dünyadaki ilk ve tek sistem olma iddiasını taşımaktadır.
PAYDAŞLAR
Paydaşlar
Sağlık Hizmeti Alan Paydaşlar
Vatandaş: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve kimlik numarasına sahip kişilerdir.
Yenidoğan
Yabancı Hasta: Ülkede en az 6 ay ikamet etmek üzere giriş yapmış ve yabancılara ait ikamet tezkeresi alarak yabancı kimlik numarası verilmiş yabancıları kapsar.
Kimliksiz Hasta
Vatansız Hasta: T.C. Kimlik Numarası olmayan kişileri (T.C. Kimlik Numarası almamış vatansızları, yabancı kimlik numarası almamış yabancıları ve bu kapsama giren kadınların ülke sınırları içinde yaptıkları doğumlarda dünyaya gelen bebekleri) kapsar.
(T.C. Kimlik Numarasına ya da Yabancı Kimlik Numarasına sahip olan kadınların ülke sınırları içinde yaptıkları doğumlarda dünyaya gelen bebekler, bu kapsamın dışındadır.)
Sağlık Hizmeti Veren Paydaşlar
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları : Resmi kurum tabiplikleri, Sağlık ocağı, Verem savaş dispanseri, Ana-çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi, Sağlık merkezi, SSK sağlık istasyonu ve dispanseri anlaşılır.
İkinci Basamak Sağlık Kuruluşları : Eğitim ve araştırma hastanesi olmayan Devlet Hastaneleri, Özel Dal Hastaneleri, SSK Hastaneleri ve Diğer resmi kurum hastaneleri anlaşılır. Özel Hastaneler Yönetmeliği'ne göre ruhsat almış özel hastaneler ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamında açılan özel tıp merkezleri ve özel dal merkezleri anlaşılacaktır.
Üçüncü Basamak Sağlık Kuruluşları: Eğitim ve araştırma hastaneleri, Özel dal eğitim ve araştırma hastaneleri ile Üniversite hastaneleri anlaşılacaktır.
Sağlık Bilişim Yazılımları Üretici Paydaşları
HBYS (Hastane Bilgi Yönetim Sistemi)
AHBS (Aile Hekimliği Bilgi Sistemi)
LBYS (Laboratuar Bilgi Yönetim Sistemi)
TeleTıp (Görüntü Arşivleme ve İletişim Sistemi) için yazılım geliştiren firmalar
Sağlık Bakanlığına Bağlı Sistem Paydaşları
KDS (Karar Destek Sistemi)
OBS (Ölüm Bildirim Sistemi)
TELETIP (Teleradyoloji Sistemi)
ASOS (Acil Sağlık Otomasyon Sistemi)
İTS (İlaç Takip Sistemi)
İZCİ (Bulaşıcı Hastalık Sürveyans ve Erken Uyarı Sistemi)
İKSİS/EKİP (Entegre Kurumsal İşlem Merkezi Birimi)
MELİS (Merkezi Entegre Laboratuar İşletim Sistemi)
HSYS (Halk Sağlığı Yönetim Sistemi)
MBYS (Muayene Bilgi Yönetim Sistemi)
MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi)
HYP (Hastalık Yönetimi Platformu)
ATS (Aşı Takip Sistemi)
E-Rapor
Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS)
SKRS (Sağlık Kodlama Referans Sunucusu)
KPS (Kimlik Paylaşım Sistemi)
MİZ (Mekansal İş Zekası Uygulaması)
Birimler
Aşı ile Önlenebilir Hastalıklar Dairesi Başkanlığı
Bulaşıcı Hastalıklar Dairesi Başkanlığı
Kanser Dairesi Başkanlığı
Tetkik ve Teşhis Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
Proje Geliştirme Daire Başkanlığı
Aile Hekimliği Dairesi Başkanlığı
Kadın ve Üreme Sağlığı Dairesi Başkanlığı
Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (Titck)
Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Dairesi Başkanlığı
Tütün ve Madde Bağımlılığı ile Mücadele Dairesi Başkanlığı
Halk Sağlığı Bilişimi Daire Başkanlığı
Teletıp ve Teleradyoloji Birimi
Acil Sağlık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
Çağrı Hizm. İletişim Daire Başk.
Varlık Yönetimi Bilişim Hizmetleri Daire Başkanlığı
Veri Yönetimi Daire Başkanlığı
Entegre Dış Kurumlar
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (Sosyal Yardım Servisleri için)
Sosyal Güvenlik Kurumu (Medula)
Gençlik ve Spor Bakanlığı
e-devlet
Milli Savunma Bakanlığı
Türk Kızılay (Organ Doku Nakli, Kemik iliği, kan bağışı)
Vademecum